UCZ SIĘ EFEKTYWNIEJ!!!
O tym marzy każdy, kto kiedykolwiek chciał się czegoś nauczyć. Chcemy by nauka przychodziła nam łatwo lekko i przyjemnie.
Ale jak tego dokonać? Co zrobić by uczyć się efektywnie? Jak pomóc dzieciom w nauce?
To pytanie dotyczy zarówno dorosłych jak i dzieci, wszystkich uczniów nie zależnie od wieku, którzy odnoszą sukcesy edukacyjne, jak i tych, którzy ponoszą porażki, czyli nie chcą, bądź nie potrafią się uczyć. Jedną z ważniejszych przyczyn niepełnego wykorzystywania własnych możliwości jest nieefektywne przyswajanie wiedzy. W Akademii Rozwoju IM uważamy, że efektywności tej można się jednak nauczyć! Ważne jest, aby w procesie rozwoju i nabywania wiedzy wykorzystać potencjał naszego mózgu.
Efektywne uczenie się to umiejętność poruszania się w gąszczu informacji, szybkie przyswajanie, przechowywanie i odtwarzanie tych informacji, które w danym momencie są potrzebne. Badania pokazują, że czysto akademicka forma nauki odpowiada tylko na potrzeby 30% osób, pozostałe 70% woli inne style uczenia się.
Warto poznać nieco głębiej zasady funkcjonowania naszej pamięci oraz oswoić się z regułami, które rządzą zarówno zapamiętywaniem jak i zapominaniem.
Jak działa ludzka Pamięć?
Funkcjonowanie pamięci można najkrócej określić jako zdolność do zapamiętywania, czyli gromadzenia i wykorzystania występujących w różnych postaciach informacji. Proces rozwoju zapamiętywania przebiega na poziomach podświadomości, świadomości i nieświadomości. Dla nas w codziennym użytkowaniu pamięć świadoma jest najistotniejsza. Ostatnią fazą procesu zapamiętywania jest odtwarzanie (przypominanie) materiału. Każdy proces pamięciowy składa się z trzech etapów:
Rejestracji lub kodowania
Przechowywania lub magazynowania
Odtwarzania lub przypominania
W procesie rejestracji (kodowania) mózg „przypina” nowe informacje do innych, które już zna. Uczeń czytając tekst złożony z liter łączy je w całość, a następnie zapis literowy przywołuje obraz obiektu, który zna z rzeczywistości. I tak słowo „mama”, choć dla każdego znaczy to samo, to z inną osobą będzie zawsze kojarzone (samo słowo „mama” dla każdego będzie znaczyło jego mamę). Gdy pani Mieczyńska przyjdzie do szkoły, to wszyscy będą ją traktować właśnie jako Panią Mieczyńską (jeśli jest im znana) lub po prostu jako nieznajomą z nazwiska kobietę, a dla swoich dzieci będzie „mamą” – w ich świadomości na hasło mama, pojawi się jej postać. Innym przykładem może być fakt, że jeśli usłyszymy słowo np. Słoń to automatycznie w naszej głowie pojawia się obraz „Słonia” bardzo rzadko ktoś widzi wyraz SŁOŃ składający się z ciągu znaków. Opisując go, używalibyśmy słów i porównań, które mogłyby pomóc go sobie przypomnieć. Niekiedy gdy opisujemy jakieś niezwykłe zjawisko często porównujemy je do czegoś co jest nam powszechnie znane ale też mogłoby zabraknąć nam punktów odniesienia i nastąpiłby nieczytelny zapis informacji, którego nie można byłoby niczemu przypisać. Dlatego równolegle z procesem rejestracji odbywa się kojarzenie nowych informacji z już posiadanymi. Kojarzenie, a więc i pamiętanie jest o wiele lepsze, gdy rejestrowane informacje są w jakiś sposób obrazowane podobne lub zbliżone do tych, które przyswoiliśmy wcześniej.
Tworzenie notatek wizualnych to jedna z technik szybszej i efektywniejszej nauki. Pozwala lepiej zrozumieć wiedzę, lepiej ją zapamiętać i w razie potrzeby (przed klasówką czy sprawdzianem) szybciej odtworzyć i przypomnieć. Badania potwierdzają, że myślimy wizualnie, szybciej przetwarzamy tak przedstawione informacje. Na zapamiętywanie informacji duży wpływ mają formy jej przekazywania. Łatwiej jest zapamiętywać informacje, które podawane są na początku lub końcu tzw.
„EFEKT PIERWSZEŃSTWA” i „EFEKT ŚWIEŻOŚCI”
wielokrotnie sprawdzony i potwierdzony eksperymentalnie. Dlatego też dobrym sposobem na przyswojenie nowej wiedzy jest taki podział materiału, aby było w nim możliwie dużo początków i końców czyli podzielenie treści na mniejsze porcje, które można na przykład oddzielnie zatytułować i zobrazować. Podczas nauki należy też robić przerwy, które są niezmiernie ważne dla podtrzymania koncentracji. Jeden cykl samodzielnej nauki nie powinien trwać dłużej niż 30 minut, po nim powinna nastąpić 2-3 minutowa przerwa. Im dłuższy proces nauki, tym przerwa powinna być dłuższa. Wskazane jest jednak, aby przerwy były krótkie lecz częstsze. Przerwa trwająca powyżej 7 minut wytrąca z bieżącego myślenia, warto więc unikać dłuższych przerw. Przerwy pozwalają zrelaksować się, usuwają napięcie fizyczne i psychiczne. Jest to także czas na złapanie oddechu. Przypominanie informacji odbywa się głównie poprzez wyobraźnię i skojarzenia. Dlatego jeśli informacja była zakodowana z użyciem wielu zmysłów i wyobraźni, łatwiej można przywołać skojarzenia. Można sobie wyobrazić, że w takiej sytuacji do informacji prowadzi wiele dróg, a szlak jest oznaczony (podczas gdy poznanie za pomocą jednego zmysłu to jedna, często wąska ścieżka dostępu). Działa to również w drugą stronę. Zapominamy informacje, ponieważ:
Proces ich rejestracji był słaby nie zakodowaliśmy dwoma kanałami, jesteśmy roztargnieni lub mamy problem ze skupieniem się.
Nie używamy zapamiętywanych informacji i nie powtarzamy ich.
Przyswojone informacje podlegają procesowi interferencji czyli zachodzą na siebie nawzajem utrudniając kodowanie, przechowywanie i odtwarzanie.
Wypieramy informacje związane z przykrymi wspomnieniami lub przykrymi okolicznościami, w których dana informacja została nabyta czyli działa tu mechanizm obronny zwany „wyparciem”
Aby nauka była łatwa, miła i przyjemna powinniśmy rozwijać techniki uczenia się i zapamiętywania.